شبکه بهداشت و درمان مرندMarand Health Care Network

قلعه مانداگارانا مرند

مسجد جامع مرند، یک بنای تاریخی و ارزشمند مرند است؛ که ماجراهای زیادی در دل خود دارد. در روزگار ساسانی، آتشکده معروفی بوده؛ که با سکونت ارامنه در مرند کلیسا شده و در قرن سوم هجری قمری با گرویدن مردم مرند به دین اسلام، آتشکده و کلیسا به مسجد مرند تبدیل شده است
 
مسجد جامع مرند در مزکز شهر مرند، قرار گرفته است. طبق کتیبه محراب مسجد، این بنا در سال ۷۳۱ هجری در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان از محل خیرات مردم مرند و جزیه‌ای که در آن زمان از غیر مسلمان می‌گرفتند به تولیت حسین بن محمود ابن تاج خواجه ساخته شده‌است. امروزه کف مسجد به اندازه سه پله (۸۰ سانتی متر) از سطح کوچه مجاور پایین تر است  و دالانی به طول ۱۲ متر با سه طاق گنبدی، ورودی را به شباستانها مربوط می‌سازد در سمت چپ این دالان، شبستان جنوبی با گنبدی کم خیز واقع شده که بر فراز آن کتیبه‌ای از سنگ با عبارت ذیل به چشم می‌خورد: «امر بتجدید هذا المعماره العبد الفقیر خواجه حسین بن سیف الدین محمود بن تاج خواجه فی اواخر شوال سنه اربعین و اربعمائه» محراب به عرض ۷۵/۲ و ارتفاع ۶ متر در قسمت جنوبی مسجد واقع شده و مزین
به آیات قرآنی به خط کوفی و گچبری‌های زیبا بدیع می‌باشد

 

“کاروانسرای مرند ”

این کاروانسرا، که به جهت واقع شدن در نزدیکی مرند، به این نام موسوم گشته‌است. قطعاً در اصل نام دیگری داشته‌است، کاروانسرای مرند، در ۲۳ کیلومتری مرند و در سر راه جلفا و در دشت الکی مرند، قرار گرفته است. تاریخ بنای کاروانسرای مرند، (به سال ۷۳۱ هجری قمری و عهد ابوسعید بهادرخان) بر می‌گردد .

فعلاً جز تلی خاک، آثاری از آن باقی نمانده‌است؛ کاروانسرای مرند، یکی از باشکوهترین بناهای زمان خود بوده و شاید هم قلعه یا مقر حکومتی شخص با نفوذی بوده‌است گروهی به جهت نزدیکی نام محل به نام هلاکوه ایلخان مغول، ساختمان این بنا را به هلاکو نسبت می‌دهند؛ چرا که الکی گاهی هلاکو خوانده می‌شود .

تا چندین سال پیش سردر کاروانسرا مرند، که طاق روی آن خراب شده بود نمایان بود؛ که ارتفاع آن به ۹ متر می‌رسید. صفحة خارجی آن از نیم ستون زاویه کتیبه‌ای به عرض ۲۵ سانتی متر شروع می‌شده؛ که به حروف کوفی نوشته شده بود؛ این حروف از سفال بدون لعاب در زمینة کاشی آبی روشن نوشته شده بود

“مسجد بازار مرند ”

مسجد بازار، که در مدخل شهر مرند، قرار گرفته حدود ۳۰۰ متر مربع مساحت دارد، بر روی چهار ستون سنگی استوانه‌ای قرار گرفته‌است؛ بنا به اظهار مردم محلی، در روزگاران قدیم دیری بوده؛ که بعداً به علت انتساب به مادر حضرت نوح تبدیل به یک مسجد گردیده‌است؛ در شهر مرند، همچنین چند بنای باستانی وجود دارد که به اندازة کافی مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند .

«طاق و قلعه هلاکو مرند »

از مرند به طرف جلفا، در ۲۷ کیلومتری مرند، بقایای یک بنای آجری عهد مغول، در سمت شمال جاده جلب نظر می‌کند. این بنای تاریخی، که نزد اهالی مرند، به «کاخ هلاکو» معروف است، در دشت بسیار وسیعی به نام «دشت هلاکو» یا «الاکی» قرار گرفته است. آنچه از ساختمان مغولی باقی مانده، پی های سنگی و دیوارهای قطوری است؛ که روشنگر محوطه ساختمانی سی متر در سی متر می‌باشد و بدنه ای از یک طاق مدخل و سر بنا باقی مانده از یک دهم طاق اصلی؛ به علاوه پایه‌های سنگی چهارگوشه و دو برج از ضلع جنوبی که ویران شده است
درست روبه روی این بنا، در سمت جنوبی جاده، بر روی یک تپه صخره ای نسبتا مرتفع، بقایای دیواره سنگی یک قلعه مخروبه وجود دارد؛ که نزد اهالی مرند، به قلعه «گبرها» معروف است. علاوه بر اطلاق نام «قلعه گبر ها» اهالی به آن «قلعه هلاکو»، نیز می گویند. قلعه، حصاری بسیار محکم و عریض می‌باشد؛ که تا ۵/۳ متر داشته است. تعدادی تکه سفال پارتی، نیز در حوالی بنا به دست آمده است. از مشاهده پاره سفال ها، می توان تاریخ احداث قلعه را به ابتدای هزاره اول قبل از میلاد، به حساب اورد
 
 

“قلعه سن سارود مرند ”