آب و هوای مرند
از آن‌جایی که مرند در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده‌است، از آب و هوایی هر چند سرد و خشک، ولی نسبتاً مساعد برای کشاورزی بهره‌مند گشته‌است. از اوایل پائیز، تمام مناطق کوهستانی اطراف این شهر را برف سنگینی فرا می‌گیرد که تا اواخر بهار در قلل کوه‌ها باقی می‌ماند .
میزان متوسط بارندگی، در مناطق مختلف شهرستان مرند، متفاوت بوده و بین ۲۲۰ میلی متر در منطقه هرزندات و یکانات و ۳۷۳ میلی متر بارندگی در حومه مرند و پیام در سال با پراکنشهای متوسط در نوسان می‌باشد. میزان بارندگی در سال ۱۳۷۳، ۴/۳۸۰ میلی متر و در سال ۱۳۷۴ حدود ۷/۲۳۴ میلی متر بوده‌است؛ که ۳۰ درصد آن در فصل بهار، ۵/۱۰ درصد در فصل تابستان ۳۷ درصد در فصل پائیز و ۵/۲۲ درصد آن در فصل زمستان مرند بارش داشته است .
در چند سال اخیر، شهر مرند به علت عدم بارندگی نزولات آسمانی، دچار خشکسالی شده و خسارات فراوانی را متحمل شده است. جریانهای هوائی مختلف بر روی اقلیم شهر مرند، تاثیرات متفاوت و متغیری را می‌گذراند؛ که در نگاه اصلی در فصل گرم (از اوایل اردیبهشت تا اوائل مهر) و سرد (از اوائل مهر تا اواخر فروردین) زیانزد مردم محروم و زحمتکش منطقه مرند می‌باشد .
بطور کلی در مرند، حداقل درجه حرارت مطلق ۲۲-درجه سانتیگراد و حداکثر آن ۳۷ درجه سانتیگراد بوده و تعداد روزهای یخبندان از ۱۰۹ روز تجاوز نمی‌کند. وجود آب و هوای معتدل سرد و همچنین نامناسب بودن بارش در مرند، سبب گردیده؛ که پوشش گیاهی از آب و هوای مرند تابعیت نماید. بدین معنی، که اگر بارش و میزان نزولات هوا متناسب باشد؛ پوشش گیاهی بهتر رشد کرده و در غیر این صورت وضع پوشش گیاهی مرند مطلوب نخواهد بود .
پوشش گیاهی مرند، از نوع استپ بوده و در بهار رویش گیاهی به مدت ۱۱ روز، تمام مناطق کوهستانی میشاب و سایر مناطق را می‌پوشاند؛ ارتفاع گیاهان تا ۶۰ سانتیمتر نیز می‌رسند. جاهای دیدنی های تفریحی شهر استان روستای کجاست. شهر مرند قلعه هلاکو سوغات بازار صنایع ایرانگردی توریستی سفر بازدید دیدنیهای جاذبه گردشگری دیدنی های آثار تفریحی تاریخی نقاط مکانهای جاهای مناطق مکان اماکن طبیعی رودخانه شهرستان آرامگاه امامزاده
«پستی و بلندی‌ها ی مرند »
نظر به اینکه شهرستان مرند، در منطقه کوهستانی قرارگرفته است و بیش از دوسوم مساحت آن را، اراضی ناهموار تشکیل می‌دهد. بنابراین، ارتفاع اراضی جلگه‌ای از سطح دریا؛ بین ۹۰۰ تا ۱۵۰۰ متر متغیر بوده؛ که ارتفاع پستترین نقطه در دشت یکانات مرند، از سطح دریا ۹۰۰ متر و در مرتفع ترین نقطه، یعنی قله میشاب (میشو) مرند، بالغ بر ۳۱۲۵ متر می‌باشد. از طرف دیگر، ارتفاعات مهم مرند، می‌توان به: کوه سنگبران (سمبوران) ۱۷۲۷ متر، کوه علی علمدار ۳۱۵۵ متر، کوه گچی قلعه سی ۱۶۴۹، بوغداداغ ۲۳۸۵ متر و دیوان داغ ۲۳۴۴ متر اشاره کرد
“پوشش گیاهی مرند ”
پوشش گیاهی خاص منطقه استپی مرند، انواع گونها و خارها می‌باشد؛ ولی عمده ترین پوشش گیاهی، علوفه‌هایی هستند که اغنام و احشام از آنها استفاده می‌کنند. باید گفت در میان این پوشش گیاهی مرند، “گیاهان داروئی نظیر کاکوتی، پونه، اوغلان اوتی، ختمی کوهی، قازایاقی، پنیرک، قال قان، اوشقون(ریواس) پیاز کوهی” و دهها گیاه دارودی دیگر که همه از نظر طبی دارای اهمیت می‌باشند
“منابع آبی مرند ”
وجود آب‌های سطح الارضی، رودها، چشمه‌ها و قنوات، آب‌های تحت الارضی به کشاورزی مرند، جایگاه خاصی بخشیده؛ ولی با این ویژگی هنوز دشت‌های مرند، هرزندات با مشکل کم آبی روبرو هستند. عمده مصرف آب در شهرستان مرند، در بخش کشاورزی متمرکز گردیده‌است؛ که حدود ۹۰ درصد این مصرف از آب‌های زیرزمینی با حدود ۷۵۰ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق تامین می شود. حجم آب مصرفی شهرستان مرند، در قسمت آب‌های زیرزمینی حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود
“رودخانه‌های مهم شهرستان مرند ”
عبارتند از: زیلبرچای، زنوزچای، قره چای (کشکسرای) شیخ چای