واحد آموزش سلامت همگانی بیمارستان آیت ا... حجت کوه کمری مرند - روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان شهرستان مرند - دی ماه 98
جراحی کاتاراکت ( آب مروارید)
آب مروارید کاتاراکت چیست؟
عدسی چشم بصورت طبیعی شفاف است . آب مروارید نوعی بیماری چشم با دلایل متعدد است که عدسی چشم تار میشود ، مانند پنجره ای که بخار آب آن را تار کرده باشد . با افزایش تیرگی و کدر
شدن عدسی ، بینایی چشم مختل میشود . بر خلاف تصور عامه ، کاتاراکت بر اثر استفاده بیش از حد از چشم به وجود نمی آید ؛ به چشم دیگر سرایت نمیکند و سبب کوری غیر قابل بازگشت نمیشود.
آب مروارید در هر سنی و در تمامی افراد ممکن است بروز کند .
ولی بیشتر در افراد بالای 40 سال بروز میکند و شایع ترین علت آن هم کهولت سن است . آب مروارید باعث درد ، قرمزی ، خارش ، آب ریزش و دیگر تغییرات چشمی نمیشود. تنها علامت بارز کاتاراکت ، کاهش دید یا تاری دید بدون درد میباشد که میزان این کاهش به محل کدورت عدسی بستگی دارد .
حساسیت به نور ، تغییرات مکرر نمره عینک ، دوبینی در یک چشم ، احتیاج به نور بیشتر برای مطالعه ، کاهش دید در شب و محو شدن یا زرد شدن رنگها ، سایر علائمی هستند که گاه در کاتاراکت به وجود می آیند.
آب مروارید در بیشتر موارد با جراحی ساده ای قابل درمان است. تازه ترین روش درمان آب مروارید ، عمل فیکو بر مبنای جایگزینی لنز به جای عدسی است . در این روش ،کپسول عدسی قبلی حفظ
میشود و عوارض بعدی را به حداقل می رسا ند . لنز مورد نیاز از جنس پلاستیک شفاف و قابل انعطاف است و آن را از سوراخ بسیار کوچکی در قرنیه وارد کپسول عدسی قبلی می کنند و لنز درون
کپسول باز میشود و به حالت مطلوب در می آید.
مراقبت های پس از عمل جراحی در منزل
محا فظت از چشم بعد ازشروع مصرف قطره ها ، محافظت چشمی )محافظ پلاستیکی سوراخ دار ( را فقط شب ها به مدت یک هفته روی چشم بگذارید.
برای اجتناب از صدمه چشم و نور شدید میتوانید از عینکهای آفتابی طبی در طول روز به ویژه خارج از منزل استفاده نمایید.
نکته : با توجه به اینکه در چشم شما لنز مصنوعی کار گذاشته شده است ، به منظور پیشگیری از جابجایی لنز ، از مالیدن و فشردن چشمهایتان خودداری کنید.
روش مصرف داروهای چشمی
1 - استفاده از داروهای چشمی موجب احساس سوزش ، خارش و تاری دید می شود ، اما این عارضه ها زودگذر هستند .
2 - دستورات ریختن قطره ها و زمان آن را طبق نسخه اجرا کنید و از قطع خود سرانه و کم یا زیاد کردن دفعات مصرف قطره های چشمی خودداری نمایید .
3 - نام دارو و تاریخ انقضاء آن را قبل از مصرف بخوانید . محلول های شیری رنگ وسوسپانسیون ها را پیش از مصرف تکان دهید دستهای خود را قبل و بعد از انجام کار بشویید . فورا" در قطره ها و پماد را پس از مصرف ببندید.
4 -چنانچه چند داروی چشمی دارید که یکی از آنها بصورت پماد و بقیه قطره می باشند؛ ابتدا قطره ها را بچکانید و سپس پماد را .
5 - از نور کافی در محیط اطمینان حاصل کنید. در وضعیت راحتی قرار گیرید.
6 - پلک پایینی را به طرف پایین بکشید و دست خود را به گونه تکیه دهید. نوک قطره چکان یا پماد را به چشم و یا هر شیئی دیگرنمالید و از چشم فاصله ( 1 - 2 سانتی متر ) بدهید .
7 - بین هر بار چکاندن قطره 30 ثانیه و بین دو قطره مختلف 5 دقیقه فاصله بگذارید . در این حالت هیچ بخشی از قطره اولی به هدر نمیرود و موجب میشود قطره قبلی به خوبی جذب گردد. به آرامی مقدار اضافی قطره را که بیرون ریخته ، با دستمال کاغذی پاک کنید.
تاری دید میشود ، اما این عارضه ها زود گذر هستند.
8- موقع ریختن قطره نباید نوک قطره چکان با مژه ها و پلک تماس
پیدا کند.
9 - در فصل تابستان میتوانید در فواصل مصرف قطره های چشمی و پماد ، آنها را در یخچال نگهداری کنید.
10 - از قطره و پماد چشمی خود برای دیگران استفاده نکنید.
11 - پس از دو هفته از تاریخ باز کردن قطره و پماد چشمی ، آنها را دور بیندازید و استفاده نکنید.
12 - چنانجه داروهای دیگری مصرف می نمایید )مثل داروی فشارخون ، دیابت و داروهای قلبی( آنها) را طبق دستورات قبلی ، ادامه دهید و قطع نکنید.
فعالیتهای روزانه
1 -تا مدتی از خم کردن طولانی سر ، زور زدن ، فعالیت و ورزشهای سنگین ، شنا ، باغبانی، ورزشهای ایروبیک ، ورزشهای ضربه ای ، بلند کردن اشیائ سنگین ، فشار و همچنین هل دادن اشیای سنگین خودداری کنید.
2 -تا یک هفته بعد از عمل به سمت چشم عمل شده نخوابید و تا 3 الی 5 روز بعد از عمل ، از شستن صورت خودداری کنید.
3 - تا مدتی هنگام نماز سر را برای سجده خم نکنید.
4 - تماشای تلویزیون و مطالعه کوتاه مدت و فعالیتهای روزمره نظیر پیاده روی اشکالی ندارد.
5 -رانندگی را طبق نظر پزشک معالج خود از سر بگیرید و بخصوص در شب تا مدتی رانندگی نکنید
6 - تاریخ مجاز بر گشت به سر کار ، بستگی به نوع کار و نظر پزشک معالج دارد؛ معمولا" پس از 1 - 4 هفته میتوانید فعالت شغلی خود را شروع نمایید.
رعایت بهداشت فردی
1 -در 2 تا 3 روز اول بعد از عمل جهت تمیز کردن صورت از یک حوله تمیز و مرطوب استفاده کنید و آب به صورت خود نپاشید.
2 -جهت شستشوی بدن ، روز بعد از عمل میتوانید از گردن به پایین را بشویید اما از دوش گرفتن تا سه روز خودداری کنید.
3 - بعد از اجازه پزشک برای حمام کردن ، جهت شستن سر و صورت از شامپوی بچه رقیق شده استفاده کنید و از صابون استفاده نشود و موقع شستشوی سر مراقب باشید تا ضربه ای به چشم وارد
نشود .
4 -صورت خود را میتوانید اصلاح کنید ، فقط مراقب باشید ضربه ای به چشم وارد نشود.
5 - برای تیمم مطلقا" از خاک تیمم استفاده نکنید ، بلکه از یک سنگ تمیز استفاده نمایید.
(بر حسب نظر پزشک)
6 - بر حسب نظر پزشک و معمولا" به مدت 4 - 6 هفته از آرایش چشمها خودداری کنید.
علائم هشدار دهنده
-درد شدید چشم که با مسکن برطرف نشود.
-درد همراه با قرمزی و ترشحات چرکی از چشم
-بدتر شدن دید
- حساسیت شدید به نور
-سردرد مداوم ، تاری دید ، دو بینی و مشاهده نورهای صاعقه مانند
-شروع ناگهانی درد در بالای ابرو
-مشاهده هاله رنگی در اطراف نورها
- تهوع و استفراغ شدید
- مشکل ادراری
- کاهش سطح هوشیاری
- درد جلوی سینه
- اختلال در حرکت
- کاهش یا افزایش فشار خون
- هر علامت دیگری که قبل از عمل نداشته اید
رژیم غذایی
جراحی فیکو محدودیت رژیم غذایی نخواهد داشت ؛ میتوانید از رژیم غذایی معمولی استفاده کنید مگر آنکه از قبل ، رژیم غذایی خاصی (مثل رژیم غذایی کم نمک ، کم چربی و یا دیابتی) داشته باشید. به منظور پیشگیری از یبوست و زور زدن از ماد غذایی پر فیبر مثل سبزیجات و میوه جات ، نان سبوس دار و نوشیدن مایعات کافی استفاده کنید.
علائم طبیعی
چنانچه با علائمی نظیر قرمزی خفیف چشم ، آبریزش ، تاری دید ، احساس جسم خارجی در چشم، افتادگی مختصر پلک بالا ، مواجه شدید نگران نباشید. این علائم به مرور طی 4 تا 6 هفته بعد از عمل
برطرف خواهد شد.
مراجعه جهت ویزیت پس از عمل
اولین مراجعه بیمار پس از عمل ، روز پس از جراحی خواهد بود. در این ملاقات ، پزشک روزهای ویزیت بعدی را برای شما تعیینمیکند. در هر ویزیت داروهای خود را همراه داشته باشید.
تهیه و تنظیم کننده : خدیجه خلیلی (سوپروایزر آموزش سلامت)
با نظارت و تایید : دکتر خدیجه اسماعیلی متخصص چشم پزشکی
واحد آموزش سلامت همگانی بیمارستان آیت ا... حجت کوه کمری مرند
روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان شهرستان مرند - دی ماه 98
